โสณกุฏิกัณณะ - โสณา
โสณกุฏิกัณณะ
พระมหาสาวกองค์หนึ่งเป็นบุตรของอุบาสิกา ชื่อกาฬี ซึ่งเป็นพระโสดาบัน เกิดที่บ้านเดิมของมารดา
ในเมืองราชคฤห์แล้วกลับไปอยู่ในตระกูลบิดาที่แคว้นอวันตี ทักขิณาบถ พระมหากัจจายนะให้บรรพชาเป็นสามเณร
แล้วรอต่อมาอีก ๓ ปี เมื่อท่านหาภิกษุได้ครบ ๑๐ รูปแล้ว จึงให้อุปสมบทเป็นภิกษุ
บวชแล้วไม่นานก็สำเร็จพระ
อรหัต ต่อมาท่านได้เดินทางมาเฝ้าพระศาสดาที่เมืองสาวัตถี พร้อมทั้งนำความที่พระอุปัชฌาย์สั่งมากราบทูลขอพระ
พุทธานุญาตด้วยรวม ๘ ข้อ ทำให้เกิดมีพระพุทธานุญาตพิเศษสำหรับปัจจันตชนบท
เช่น ให้สงฆ์มีภิกษุ ๕ รูปให้
อุปสมบทได้ ให้ใช้รองเท้าหนาหลายชั้นได้ ให้อาบน้ำได้ตลอดทุกเวลา เป็นต้น
ท่านแสดงธรรมมีเสียงไพเราะแจ่ม
ใสชัดเจนจึงได้รับยกย่องจากพระศาสดาว่า เป็นเอตทัคคะในทางกล่าวกัลยาณพจน์
โสณโกฬิวิสะ พระมหาสาวกองค์หนึ่งเดิมเป็นกุลบุตรชื่อโสณะ
ตระกูล โกฬิวิสะ เป็นบุตรของอุสภเศรษฐีแห่ง
วรรณะแพศย์ ในเมืองกาฬจัมปากแคว้นอังคะ โสณกุลบุตรมีลักษณะพิเศษในร่างกาย
คือ มีฝ่ามือฝ่าเท้าอ่อนนุ่ม และ
มีขนอ่อนข้นภายใน อีกทั้งมีความเป็นอยู่อย่างดี ได้รับการบำรุงบำเรอทุกประการ
อยู่ในปราสาท ๓ ฤดู จึงได้สมญา
ว่าเป็น สุขุมาลโสณะ ต่อมาพระเจ้าพิมพิสารทรงสดับกิติศัพท์ จึงรับสั่งให้โสณะเดินทานไปเฝ้าและให้แสดงขนที่ฝ่า
มือฝ่าเท้าให้ทอดพระเนตร คราวนั้นโสณะมีโอกาสได้ไปเฝ้าพระพุทธเจ้า ได้สดับพระธรรมเทศนา
เกิดความเลื่อมใส
ขอบวช ท่านทำความเพียรอย่างแรงกล้าจนเท้าแตกและเริ่มท้อแท้ใจ พระพุทธเจ้าจึงทรงประทานโอวาทด้วยข้ออุปมา
เรื่องพิณสามสาย ท่านปฏิบัติตาม ไม่ช้าก็ได้สำเร็จพระอรหัต พระศาสดาทรงยกย่องว่าเป็นเอตทัคคะในทางปรารภ
ความเพียร
โสณทัณฑพราหมณ์
พราหมณ์ชื่อโสณทัณฑะ เป็นผู้ที่พระเจ้าพิมพิสารให้ปกครองนครจัมปา
โสณทัณฑสูตร สูตรที่
๔ ในคัมภีร์ทีฆนิกาย สีลขันธวรรค พระสุตตันต ปิฎก ทรงแสดงแก่โสณทัณฑพราหมณ์
โสณา พระมหาสาวิกาองค์หนึ่ง
เป็นธิดาของผู้มีตระกูลในพระนครสาวัตถี นางมีสามีแล้ว มีบุตร ๑๔ คน เป็นชาย
๗
คนหญิง ๗ คน ภายหลังสามีถึงแก่กรรม ลูกชายหญิงก็แต่งงานไปหมด จึงออกบวชเป็นภิกษุณี
มีความเพียรอย่างแรง
กล้า เจริญวิปัสสนาอยู่ในเรือนไฟ ได้ฟังพระธรรมเทศนาของพระศาสดาได้บรรลุพระอรหัต
ไดรับยกย่องว่าเป็น
เอตทัคคะในทางปรารภความเพียร