สีมามีฉายาเป็นนิมิต - สีลขันธวรรค
สีมามีฉายาเป็นนิมิต
สีมาที่ทำเงาอย่างใดอย่างหนึ่ง มีเงาภูเขาเป็นต้นเป็นนิมิต (มติสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรม
พระยาวชิรญาณวโรรสว่า สีมาที่ถือเงาเป็นแนวนิมิต) จัดเป็นสีมาวิบัติอย่างหนึ่ง
สีมาวิบัติ ความเสียโดยสีมา,
เสียเพราะเขตชุมนุม (ไม่ถูกต้องหรือไม่สมบูรณ์), สีมาใช้ไม่ได้ ทำให้สังฆกรรมซึ่งทำ
ณ ที่นั้นวิบัติคือเสียหรือใช้ไม่ได้ (เป็นโมฆะ) ไปด้วย, คัมภีร์ปริวารแสดงเหตุให้กรรมเสียโดยสีมา
๑๑ อย่าง เช่น ๑.
สมมติสีมาใหญ่เกินกำหนด (เกิน ๓ โยชน์) ๒. สมมติสีมาเล็กเกินกำหนด (จุไม่พอภิกษุ
๒๑ รูปนั่งเข้าหัตถบาสกัน)
๓. สมมติสีมามีนิมิตขาด ๔. สมมติสีมามีฉายาเป็นนิมิต ๕. สมมติสีมาไม่มีนิมิต
ฯลฯ, สังฆกรรมที่ทำในที่เช่นนี้ก็เท่า
กับทำในที่มิใช่สีมานั่นเอง จึงยอมใช้ไม่ได้ ดู วิบัติ (ของสังฆกรรม)
สีมาสมบัติ ความพร้อมมูลโดยสีมา,
ความสมบูรณ์แห่งเขตชุมนุม, สีมาซึ่งสงฆ์สมมติแล้วโดยชอบ ไม่วิบัติ ทำให้
สังฆกรรมซึ่งทำในสีมานั้นมีผลสมบูรณ์ กล่าวคือ สีมาปราศจากข้อบกพร่องต่าง
ที่เป็นเหตุให้สีมาวิบัติ (ดู สีมาวิบัติ)
สังฆกรรมซึ่งทำ ณ ที่นั้นจึงชื่อว่าทำในสีมา จึงใช้ได้ในข้อนี้ ดู สมบัติ
(ของสังฆกรรม)
สีมาสังกระ สีมาคาบเกี่ยวกัน,
เป็นเหตุสีมาวิบัติอย่างหนึ่ง
สีลกถา ถ้อยคำที่ชักนำให้ตั้งอยู่ในศีล
(ข้อ ๖ ในกถาวัตถุ ๑๐)
สีลขันธ์ กองศีล,
หมวดธรรมว่าด้วยศีล เช่น กายสุจริต สัมมาอาชีวะ อินทรีย์สังวร โภชเนมัตตัญญุตา
เป็นต้น (ข้อ ๑
ในธรรมขันธ์ ๕)
สีลขันธวรรค ตอนที่
๑ ใน ๓ ตอนแห่งคัมภีร์ทีฆนิกาย พระสุตตันตปิฎก