สันตาปทุกข์ - สันนิษฐาน
สันตาปทุกข์
ทุกข์คือความร้อนรุ่ม, ทุกข์ร้อนได้แก่ความกระวนกระวายใจ เพราะถูกไฟกิเลสคือ
ราคะ โทสะ และ
โมหะแผดเผา
สันติ, สันติภาพ
ความสงบ
สันติเกนิทาน เรื่องใกล้ชิด
หมายถึงเรื่องราวหรือความเป็นมาเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าตั้งแต่ตรัสรู้จนเสด็จปรินิพพาน
สันติวิหารธรรม
ธรรมเป็นเครื่องอยู่อย่างสงบ
สันตุฏฐิกถา ถ้อยคำที่ชักนำให้มีความสันโดษ
(ข้อ ๒ ในกถาวัตถุ ๑๐)
สันถัต ผ้ารองนั่ง
หล่อด้วยขนเจียม
สันทัด ถนัด, จัดเจน,
ชำนาญ, ปานกลาง
สันทัสสนา การให้เห็นชัดแจ้ง
หรือชี้ให้ชัด คือ ชี้แจงให้เข้าใจชัดเจน มองเห็นเรื่องราวและเหตุผลต่างๆ
แจ่มแจ้ง
เหมือนจูงมือไปดูเห็นประจักษ์กับตา, เป็นลักษณะอย่างแรกของการสอนที่ดีตามแนวพุทธจริยา
(ข้อต่อไปคือสมาทปนา)
สนฺทิฏฺฐิโก พระธรรมอันผู้ได้บรรลุย่อมเห็นเองรู้เอง
ประจักษ์แจ้งกับตนไม่ต้องขึ้นต่อผู้อื่น ไม่ต้องเชื่อต่อถ้อยคำของ
ใคร (ข้อ ๒ ในธรรมคุณ ๖ )
สันนิธิ การสั่งสม,
ของที่สั่งสมไว้หมายถึงของเคี้ยวของฉันที่รับประเคนแล้วเก็บไว้ค้างคืนเพื่อจะฉันในวันรุ่งขึ้น
ภิกษุฉันของนั้น เป็นปาจิตตีย์ทุกคำกลืน (สิกขาบทที่ ๘ แห่งโภชนวรรคปาจิตติยกัณฑ์)
สันนิบาติ การประชุม,
ที่ประชุม
สันนิปาติกา อาพาธา
ความเจ็บไข้เกิดจากสันนิบาต (คือประชุมกันแห่งสมุฏฐานทั้งสาม), ไข้สันนิบาต
คือความเจ็บ
ไข้ที่เกิดขึ้นแต่ดี เสมหะ และลม ทั้งสามเจือกัน
สันนิวาส ที่อยู่,
ที่พัก; การอยู่ด้วยกัน, การอยู่ร่วมกัน
สันนิษฐาน ความตกลงใจ,
ลงความเห็นในที่สุด; ไทยใช้ในความหมายว่า ลงความเห็นเป็นการคาดคะเนไว้ก่อน