สัตตสติกขันธกะ - สัตติกำลัง
สัตตสติกขันธกะ
ชื่อขันธกะที่ ๑๒ แห่งจุลวรรคในพระวินัยปิฎก ว่าด้วยการสังคายนาครั้งที่ ๒
สัตตักขัตตุปรมะ
พระโสดาบัน ซึ่งจะไปเกิดในภพอีก ๗ ครั้ง เป็นอย่างมากจึงจะได้บรรลุพระอรหัต
(ข้อ ๓ ใน
โสดาบัน ๓)
สัตตังคะ เก้าอี้มีพนักสามด้าน,
เก้าอี้มีแขน
สัตตัพภันตรสีมา อพัทธสีมาชนิดที่กำหนดเขตแห่งสามัคคีขึ้นในป่า
อันหาคนตั้งบ้านเรือนมิได้ โดยวัดจากที่สุดแนว
แห่งสงฆ์ออกไปด้านละ ๗ อัพภันดรโดยรอบ
สัตตัมพเจดีย์
เจดียสถานแห่งหนึ่งที่นครเวสาลี แคว้นวัชชี ณ ที่นี้พระพุทธเจ้าเคยทำนิมิตต์โอภาสแก่พระอานนท์
สัตติบัญชร เรือนระเบียบหอก,
ซี่กรงทำด้วยหอก
สัตตาวาส ภพเป็นที่อยู่ของสัตว์มี
๙ เหมือนกับ วิญญาณัฏฐิติ ๗ ต่างแต่เพิ่มข้อ ๕ เข้ามาเป็น ๕. สัตว์เหล่าหนึ่งไม่มี
สัญญา ไม่มีการเสวยเวทนา เช่นพวกเทพผู้เป็นอสัญญีสัตว์, เลื่อนข้อ ๕-๖-๗ ออกไปเป็นข้อ
๖-๗-๘ แล้วเติมข้อ ๙.
สัตว์เหล่าหนึ่ง ผู้เข้าถึงเนวสัญญานาสัญญายตนะ
สัตตาหะ สัปดาห์,
เจ็ดวัน; มักใช้เป็นคำเรียกย่อ หมายถึง สัตตาหกรณียะ
สัตตาหกรณียะ
ธุระเป็นเหตุให้ภิกษุออกจากวัดในระหว่างพรรษาได้ ๗ วัน ได้แก่ ๑. ไปเพื่อพยาบาลสหธรรมิกหรือ
มารดาบิดาผู้เจ็บไข้ ๒. ไปเพื่อระงับสหธรรมิกที่กระสันจะสึก ๓. ไปเพื่อกิจสงฆ์
เช่น ไปหาทัพพสัมภาระมาซ่อม
วิหารที่ชำรุดลงในเวลานั้น ๔.ไปเพื่อบำรุงศรัทธาของทายกซึ่งส่งมานิมนต์เพื่อการบำเพ็ญกุศลของเขา
และธุระอื่น
จากนี้ที่เป็นกิจลักษณะอนุโลมตามนี้ได้
สัตตาหกาลิก ของที่รับประเคนเก็บไว้ฉันได้ชั่ว
๗ วัน ได้แก่เภสัชทั้ง ๕ คือเนยใส เนยข้น น้ำมัน น้ำผึ้ง น้ำอ้อย ดู กาลิก
สัตติกำลัง
ในคำว่า ตามสัตติกำลัง แปลว่า ตามความสามรถ และตามกำลัง หรือตามกำลังความสามารถ
(สัตติ =
ความสามารถ) มาจากคำบาลีว่า ยถาสตฺติ ยถาพลํ; พูดเพี้ยนกันไปเป็น ตามสติกำลัง
ก็มี