สอุปาทิเสสบุคคล - สังขตะ
สอุปาทิเสสบุคคล
บุคคลผู้ยังมีเชื้อกิเลสเหลืออยู่, ผู้ยังไม่สิ้นอุปาทานได้แก่ พระเสขะ คือ
พระอริยบุคคลทั้งหมด ยก
เว้นพระอรหันต์; เทียบ อนุปาทิเสสบุคคล
สักกะ 1. พระนามจอมเทพ
ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เรียกกันว่า ท้าวสักกะหรือพระอินทร์; ดู วัตรบท
๗ 2. ชื่อดงไม้ที่
อยู่ในชมพูทวีปตอนเหนือ แถบเขาหิมาลัยในเขตป่าหิมพานต์ 3. ชื่อชนบทที่ตั้งอยู่ในดงไม้สักกะ
ดู สักกชนบท
สักกชนบท ชื่อแคว้นหนึ่งในชมพูทวีปตอนเหนือ
นครหลวงชื่อกบิลพัสดุ์ เป็นชาติภูมิของพระพุทธเจ้ามีการปกครอง
โดยสามัคคีธรรม มีประวัติสืบมาแต่สมัยพระเจ้าโอกกากราช บัดนี้อยู่ในเขตประเทศเนปาล
สักกรนิคม เป็นนิคมหนึ่งอยู่ในสักกชนบท;
สักขรนิคม ก็เรียก
สักกายทิฏฐิ ความเห็นว่าเป็นตัวของตน,
ความเห็นเป็นเหตุถือตัวตน เช่นเห็นรูปเป็นตน เห็นเวทนาเป็นตน เป็นต้น
(ข้อ ๑ ในสังโยชน์ ๑๐)
สักการ, สักการะ
เคารพนับถือบูชา, เครื่องแสดงความเคารพบูชา
สักขิสาวก สาวกที่ทันเห็นองค์พระพุทธเจ้า,
พระสุภัททะผู้เคยเป็นปริพาชก เป็นสักขิสาวกองค์สุดท้ายของพระพุทธเจ้า
สักยปุตติยะ ผู้เป็นเหล่ากอแห่งพระศากยบุตร
(ศากยบุตร หรือ สักยปุตต หมายถึงพระพุทธเจ้า), โดยใจความคือ ผู้
เป็นลูกพระพุทธเจ้า ได้แก่พระภิกษุ (ภิกษุณีเรียกว่าสักยธิดา)
สักยราช กษัตริย์วงศ์ศากยะ,
พระราชาวงศ์ศากยะ
สังกัจฉิกะ ผ้ารัดหรือโอบรักแร้
เป็นจีวรอย่างหนึ่งในจีวร ๕ ของภิกษุณี คือสังฆาฏิ ผ้าทาบ ๑ อุตตราสงค์ ผ้าห่ม
๑
อันตรวาสก สบง๑ สังกัจฉิกะ ผ้ารัดหรือผ้าโอบรักแร้ ๑ อุทกสาฏิกา ผ้าอาบ ๑
(มากกว่าของภิกษุณีซึ่งมีจำนวนเพียง
๓ อย่างข้างต้น)
สังกิเลส เครื่องทำใจให้เศร้าหมอง
สังขตะ สิ่งที่ถูกปัจจัยปรุงแต่ง,
สิ่งที่เกิดจากเหตุปัจจัยแต่งขึ้น ได้แก่สภาพที่เกิดแต่เหตุทั้งปวง, สังขตธรรม;
ตรงข้าม
กับ อสังขตะ