เกตุมาลา - โกณฑัญญะ
เกตุมาลา รัศมีซึ่งเปล่งอยู่เหนือพระเศียรของพระพุทธเจ้า
เก็บปริวาส ดู
เก็บวัตร
เก็บมานัต ดู
เก็บวัตร
เก็บวัตร โวหารเรียกวินัยกรรมเกี่ยวกับวุฏฐานวิธีอย่างหนึ่ง
คือ เมื่อภิกษุต้องครุกาบัติขั้นสังฆาทิเสสกำลังอยู่ปริวาส
ยังไม่ครบเวลาที่ปกปิดอาบัติไว้ก็ดี กำลังประพฤติมานัตยังไม่ครบ ๖ ราตรีก็ดี
เมื่อมีเหตุอันสมควรก็ไม่ต้องประพฤติ
ติดต่อกันเป็นรวดเดียว พึงเข้าไปหาภิกษุรูปหนึ่ง ทำผ้าห่มเฉวียงบ่า นั่งกระหย่ง
ประนมมือ ถ้าเก็บปริวาสพึงกล่าวว่า
ปริวาสํ นิกฺขิปามิ แปลว่า ข้าพเจ้าเก็บปริวาสหรือว่า วตฺตํ นิกฺขิปามิ
แปลว่า ข้าพเจ้าเก็บวัตร ว่าคำใดคำหนึ่ง ก็เป็นอัน
พักปริวาส ; ถ้าเก็บมานัต พึงกล่าวว่า มานตฺตํ นิกฺขิปามิ แปลว่า ข้าพเจ้าเก็บมานัต
หรือว่า วตฺตํ นิกฺขิปามิ ข้าพเจ้าเก็บ
วัตร ดังนี้ ว่าคำใดคำหนึ่งก็เป็นอันพักมานัตต่อไปเมื่อมีโอกาสก็ให้สมาทานวัตรใหม่ได้อีก
เกษม ปลอดภัย,
พ้นภัย, สบายใจ
เกษมจากโยคธรรม ปลอดภัยจากธรรมเครื่องผูกมัด,
ปลอดโปร่งจากเรื่องที่จะต้องถูกเทียมแอก, พ้นจากภัยคือกิเลสที่
เป็นตัวการสวมแอก ดู โยคเกษมธรรม
เกสา ผม
เกินพิกัด เกินกำหนดที่จะต้องเสียภาษีอากร
แกงได รอยกากบาทหรือขีดเขียนซึ่งคนไม่รู้หนังสือขีดเขียนลงไว้เป็นสำคัญ
โกฏิ ชื่อมาตรานับ
เท่ากับสิบล้าน
โกณฑัญญะ พราหมณ์หนุ่มที่สุดในบรรดาพราหมณ์
๘ คน ผู้ทำนายลักษณะของสิทธัตถกุมาร ต่อมาออกบวชตาม
ปฏิบัติพระสิทธัตถะ ขณะบำเพ็ญทุกรกิริยา เป็นหัวหน้าพระปัญจวัคคีย์ ฟังพระธรรมเทศนาธัมมจักกัปปวัตตนสูตร
แล้วได้ดวงตาเห็นธรรม ขอบรรพชาอุปสมบทเป็นปฐมสาวกของพระพุทธเจ้า มีชื่อเรียกกันภายหลังว่า
พระอัญญา
โกณฑัญญะ