อัปปมาทคารวตา - อัพภาน
อัปปมาทคารวตา
ดู คารวะ
อัปปมาทธรรม
ธรรมคือความไม่ประมาท
อัปยศ ปราศจากยศ,
เสียชื่อเสียง, เสื่อมเสีย, น่าขายหน้า
อัปปิจฉกถา ถ้อยคำที่ชักนำให้มีความปรารถนาน้อย
หรือมักน้อย (ข้อ ๑ ในกถาวัตถุ ๑๐)
อัปปิยารมณ์ อารมณ์ที่ไม่น่ารัก
ไม่น่าชอบใจ ไม่น่าปรารถนา เช่น รูปที่ไม่สวยไม่งาม เป็นต้น
อพฺพุฬฺหสลฺโล
มีลูกศรอันถอนแล้ว หมายถึงหมดกิเลสที่ทิ่มแทง, เป็นคุณบทของพระอรหันต์
อันโพหาริก กล่าวไม่ได้ว่ามี,
มีแต่ไม่ปรากฏ จึงไม่ได้โวหารว่ามี, มีเหมือนไม่มี เช่น สุราที่เขาใส่ในอาหารบางอย่าง
เพื่อฆ่าคาวหรือชูรส และเจตนาที่มีในเวลาหลับ เป็นต้น
อัพภันดร มาตราวัดในภาษามคธเทียบไทยได้
๒๘ ศอก หรือ ๗ วา
อัพภาน การเรียกเข้า
(การรับกลับเข้าหมู่), เป็นขั้นตอนสุดท้ายแห่งวุฏฐานวิธี คือ ระเบียบปฏิบัติในการออกจากครุ
กาบัติขั้นสังฆาทิเสส ได้แก่การที่สงฆ์สวดระงับอาบัติ รับภิกษุผู้ต้องอาบัติสังฆาทิเสส
และได้ทำโทษตนเองตามวิธีที่
กำหนดเสร็จแล้ว ให้กลับคืนเป็นผู้บริสุทธิ์ วิธีปฏิบัติ คือถ้าต้องอาบัติสังฆาทิเสสแล้วไม่ได้ปิดไว้
พึงประพฤติมานัต
สิ้น ๖ ราตรีแล้วขออัพภานกะสงฆ์วีสติวรรค สงฆ์สวดอัพภานแล้ว ชื่อว่าเป็นผู้บริสุทธิ์จากอาบัติ,
แต่ถ้าภิกษุผู้ต้องปก
ปิดอาบัติไว้ล่วงวันเท่าใดต้องประพฤติวัตรเรียกว่า อยู่ปริวาสชดใช้ครบจำนวนวันเท่านั้นก่อน
จึงประพฤติมานัตเพิ่ม
อีก ๖ ราตรี แล้วจึงขออัพภานกะสงฆ์วีสติวรรค เมื่อสงฆ์อัพภานแล้ว อาบัติสังฆาทิเสสที่ต้องชื่อว่าเป็นอันระงับ