รัตนฆรเจดีย์ - ราคจริต
รัตนฆรเจดีย์
เจดีย์คือเรือนแก้ว อยู่ทางทิศตะวันตกของรัตนจงกรมเจดีย์ หรือทิศตะวันตกเฉียงเหนือของต้นพระศรี-
มหาโพธิ ณ ที่นี้พระพุทธเจ้าทรงพิจารณา พระอภิธรรมปิฎกสิ้น ๗ วัน (สัปดาห์ที่
๔ แห่งการเสวยวิมุตติสุข) ดู วิมุตติสุข
รัตนจงกรมเจดีย์
เจดีย์คือที่จงกรมแก้วอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของต้นพระศรีมหาโพธิ ระหว่างต้นพระศรี
มหาโพธิ กับอนิมิสเจดีย์ ณ ที่นี้พระพระพุทธเจ้าเสด็จจงกรมตลอด ๗ วัน (สัปดาห์ที่
๓ แห่งการเสวยวิมุตติสุข) ดู
วิมุตติสุข
รัตนตรัย แก้ว
๓ ดวง สิ่งมีค่าและเคารพบูชาสูงสุดของพุทธศาสนิกชน ๓ อย่าง คือ พระพุทธ พระธรรม
พระสงฆ์
รัตนบัลลังก์ บัลลังก์ที่พระพุทธเจ้าประทับนั่งตรัสรู้,
ที่ประทับใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ
รัศมี แสงสว่าง,
แสงที่เห็นกระจายออกเป็นสายๆ, แสงสว่างที่พวยพุ่งออกจากจุดกลาง; เขียนอย่างบาลีเป็น
รังสีแต่ใน
ภาษาไทยใช้ในความหมายที่ต่างกันออกไปบ้าง
รัสสะ สระอันพึงว่าโดยระยะสั้นกึ่งหนึ่งแห่งสระยาว
ได้แก่ อ อิ อุ
รากขวัญ ส่วนของร่างกายที่เรียกว่าไหปลาร้า;
ตำนานกล่าวว่า ในบรรดาพระบรมสารีริกธาตุทั้งหลายนั้น พระราก
ขวัญเบื้องขวาขึ้นไปประดิษฐานอยู่ใน จุฬามณีเจดีย์ ณ ดาวดึงสเทวโลก
พระรากขวัญเบื้องซ้าย ขึ้นไปประดิษฐานอยู่
ในทุสสเจดีย์ (เจดีย์ที่ฆฏิการพรหมสร้างขึ้นไว้ก่อนแล้ว ให้เป็นที่บรรจุพระภูษาเครื่องทรงในฆราวาส
ที่พระโพธิสัตว์
สละในคราวเสด็จออกบรรพชา) ณ พรหมโลก
ราคะ ความกำหนัด,
ความยินดีในกาม, ความติดใจหรือความย้อมใจติดอยู่ในอารมณ์
ราคจริต พื้นนิสัยที่หนักในราคะ
เช่น รักสวย รักงาม แก้ด้วยเจริญกายคตาสติ หรืออสุภกัมมัฏฐาน (ข้อ ๑ ในจริต
๖)